خانواده اولین نهادی است که انسان در آن رشد می کند و تأثیر مستقیم بر اعمال و رفتارها و نگرش ها و طرز تلقی های فرزندان دارد. برخی خانواده ها عموماً دنیا را مکانی قابل اعتماد، منظم، پیش بینی پذیر، قابل مهار می بینند. آن ها خود را با کفایت می شمارند، سایر خانواده ها اطراف خود را محیطی خطرناک، نااستوار و متزل، غیرقابل پیش بینی می انگارند که خطر بالقوه در آن وجود دارد. بنابراین دیدگاه خانواده و رفتار اعضای خانواده بر کودکان تأثیر فراوان دارد. 

- مدرسه شاد و با روح 

مدرسه موقعیتی فراهم می کند تا دانش آموزان بتوانند فارغ از دغدغه های بزرگ سالانه، زندگی را بازی و تمرین کنند و کم کم آماده شوند تا در زمین واقعی زندگی به اجرا درآورند. 

الف) شاداب سازی ظاهری مدرسه 

محیط ظاهری و فیزیکی شاد بر شادابی و شادمانی افراد تأثیر دارد. این بخش شامل: 

۱- فضاسازی و زیباسازی حیاط مدرسه: دیوارهای تزیین شده با نقاشی های زیبا، سطح زمین مناسب، کاشت درخت و فضای سبز، قرار دادن نیمکت های رنگی، زیبا، تابلوی زیبا در سردر مدرسه، مناسب بودن اندازه محیط مدرسه. 

۲- زیباسازی ساختمان مدارس: رنگ آمیزی در و پنجره و ساختمان، نصب پرده های زیبا، زیباسازی راهروها، کلاس ها و قرار دادن گلدان های گل های طبیعی و مصنوعی در راهروها، مناسب بودن اندازه کلاس ها و. 

۳- زیباسازی و تمیز بودن نمازخانه، کتابخانه و کارگاه: استفاده از خوش بو کننده ها، قفسه های زیبا، مناسب بودن محیط کتابخانه، نمازخانه و کارگاه. 

۴- پوشش های ظاهری معلم ها، مدیر و کارکنان، دانش آموزان: استفاده از روپوش های شاد برای دانش آموزان و همچنین پوشش مرتب و استفاده از رنگ های شاد و روشن برای کارکنان مدرسه. 

۵- رعایت بهداشت: تمیز بودن محیط مدرسه، کلاس ها، بهداشت فردی، اجتماعی، دانش آموزان 

ب) معلم شاد و با روحیه: 

معلم آهنگ و فضا و جو کلاس درس را تنظیم می کند، چنانچه قرار باشد که روح دانش آموزان پرورش و رشد یابد، باید این روند از روح معلم آغاز گردد. حال اگر روح معلم افسرده و ناتوان باشد شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش آموزان بوجود خواهد آمد. معلم با انواع روش های تدریس آشنا باشد. اطلاعاتش به روز باشد، معلم باید بداند که دانش آموزان دارای تفاوت های فردی هستند و نیز باید با روش های تشویق وتنبیه آگاهی لازم داشته باشد و پر روحیه و باانگیزه باشد. 

ج) جو مدرسه: 

جو مدرسه متکی بر نگرش و رویکرد افراد به مسائل، موضوعات، اشیاء و امکانات است، تعیین کننده فرایند آموزش درون مدرسه ای است. جو مدرسه می تواند بر اساس وفاداری و همدلی سازمان دهی شود یا افراد را در دو سوی یک دیوار بلند ناامنی و بی اعتمادی قرار دهد. داشتن فرصت های برابر، خودی محسوب شدن، پذیرفته شدن و تمایل به همکاری چند جانبه، از جمله مؤلفه های جو مدرسه می باشد 

مطالعات حکایت از این دارند که پس از والدین مدیر و معلم مهمترین نقش دانش آموز رادر شکل گیری احساسی که بچه به نقش خود دارد، ایفا می کنند. 

- شاداب سازی معنوی در مدارس 

بی تردید تربیت روحی و معنوی نوجوانان باید از آغاز حیات آنان مدنظر قرار گرفته شود. دین سه جزء اصلی دارد: 

۱- مذهبی بودن سازمانی متضمن عضویت در مؤسسات دینی 

۲- مذهبی بودن فردی که تعهد فردی نسبت به دین دارند. 

۳- عقاید دینی، عقاید هسته ای افراد هستند که به دینشان و رابطه شان با خدای بوده است. 

آشنا کردن دانش آموزان با لطافت طبیعت (آب و هوا، آفتاب، کوه، دریا و.) می تواند نشاط و شادابی را با ادراک طبیعت خداوندی بدست آورد بطوری که با دیدن هر یک از ابعاد طبیعت حتی بوییدن یک گل احساس لذت و شادمانی کند. انجام مراسمات مذهبی می تواند باعث شاداب سازی درونی و معنوی در مدارس باشد. 

راهکارهای مناسب جهت شاداب سازی مدارس 

الف) پیشنهاد به مدیران 

۱- نظارت مشارکتی بر فعالیت های آموزشی و پرورشی مدرسه 

۲- تبادل تجربه موفق مدیران در رابطه با شاداب سازی مدارس 

۳- مطالعه در خصوص شادی و جایگاه آن در تعلیم و تربیت 

۴- استفاده از مدیریت مشارکتی که باعث خلاقیت و ابتکار می شود. 

۵- برقراری روابط حسنه در مدرسه 

۶- افزایش عزت نفس در کارکنان و دانش آموزان با روش های صحیح تشویق 

۷- تشکیل کمیته شاداب سازی مرکب از مدیر، مربی پرورشی، دبیر ورزش، هنر، نماینده دبیران، دانش آموزان و انجمن اولیاء و مربیان 

۸- برگزاری اردوهای سیاحتی و تفریحی با نظارت اولیاء 

۹- بها دادن به دانش آموزان کنجکاو و پرسشگر و پرتحرک و شاداب 

۱۰- ایجاد فضای سبز و استفاده از رنگ های شاد و جذاب در مدرسه 

۱۱- توجه به وضعیت بهداشت محیط مدرسه 

۱۲- دادن مسئولیت به دانش آموزان 

۱۳- پر بار کردن ساعات ورزش 

۱۴- ایجاد کتابخانه مناسب، نمازخانه تمیز و جذاب 

۱۵- تهیه وسایل کمک آموزشی جهت تدریس بهتر معلمان 

۱۶- فراهم کردن برنامه مشارکت اولیاء در برنامه های شاداب سازی 

۱۷- پخش موسیقی آرامبخش در ساعات استراحت 

۱۸- ترغیب کارکنان به استفاده از لباس های مناسب با رنگ های روشن و همچنین انتخاب رنگ مناسب و شاد برای روپوش دانش آموزان 

۱۹- تشویق بهترین طرح در زمینه شاداب سازی 

۲۰- اجرای طرح یک روز اداره مدرسه توسط دانش آموزان (در مدارس بخش سعدآباد اجرا می شود) 

۲۱- تشکیل ایستگاه جایزه (بدین صورت که جوایز مختلفی در طبقات مختلف قرار می گیرد و ارزش جایزه ها متفاوت است و دانش آموزان با توجه به تعداد کارت تشویقی، حق انتخاب دارند.) 

۲۲- ایجاد ایستگاه تلاشگران به منظور معرفی دانش آموزان ساعی در زمینه های مختلف علمی- ورزشی و فرهنگی هنری 

پیشنهاد به معلمان 

۱-استفاده از روش های فعال تدریس 

۲-استفاده از روش های مناسب تشویق و تنبیه 

۳-عدم استفاده از تنبیه بدنی 

۴- استفاده از وسایل کمک آموزشی 

۵- برقراری ارتباط حسنه با دانش آموزان 

۶- ترغیب دانش آموزان به فعالیت های گروهی 

۷- استفاده از روش گردش علمی و نمایشنامه ای 

۸- جلوگیری از هر نوع برخورد لفظی و بی احترامی به دانش آموزان 

۹-اختصاص بخشی از کلاس به گفتن لطیفه 

۱۰- استفاده از موسیقی سر کلاس درس در موقعیت مناسب 

۱۱- تشکیل تیم های ورزش معلمان و مسابقه با دانش آموزان 

۱۲- بالا بردن آگاهی و اطلاعات در زمینه روانشناسی و تفاوت های فردی 

۱۳- خواندن قصه ها و داستان های جالب و دوست داشتنی برای دانش آموزان در کلاس درس انشاء، دینی، ادبیات و. 

پیشنهاد به مشاوران، مربیان پرورشی 

۱-معرفی الگوهای مناسب علمی، ورزشی، فرهنگی به دانش آموزان 

۲-توجه به بهداشت روانی و جسمی دانش آموزان 

۳-برگزاری جنگ خنده در مراسم صبحگاهی یا اعیاد که با گفتن لطیفه های مناسب و اخلاقی باعث ایجاد شور و نشاط و تخلیه هیجانی می شود. 

۴-ایجاد تابلوی اعلانات تحت عنوان ایستگاه خنده که شامل شعرهای شادی آفرین و لطیفه های مناسب می باشد. 

۵- استفاده از پیام های بهداشتی شاد در تابلوی اعلانات 

۶- برگزاری جشن ها به مناسبت های مختلف 

۷- برگزاری جنگ شادی خانوادگی در مدرسه 

۸- برگزاری مسابقات ورزشی، تفریحی، فرهنگی، هنری و علمی بین دانش آموزان 

۹- آموزش مهارت های زندگی (خودآگاهی، همدلی، ارتباط مؤثر، تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، توانایی حل مسئله، توانایی مقابله با استرس) 

۱۰- برگزاری نمایشگاه آثار دانش آموزان 

۱۱- برگزاری برنامه های صبحگاهی بانشاط و پربار همراه با موسیقی و ورزش 

۱۲- کمک جهت رفع مشکلات دانش آموزان 

۱۳- ایجاد تفکر مثبت نگری در دانش آموزان 

۱۴- ارائه مفاهیم و ظرایف دینی به شیوه های جذاب 

۱۵- روی آوردن به روش های سنتی و پرورشی در محیط مدرسه و اجرای یک برنامه جدید در هر روز یا هفته در زمانی مشخص در حدود ۱۰ دقیقه که زنگ استراحت پیشنهاد می شود.

بهتربن پاسخ پرسش مهر این مورد را به ما یادآوری می کند که پرسش مهر یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین مهارت‌ها در تعامل‌های اجتماعی است؛ پرسش مهر نوعی مطالبه اطلاعات می‌باشد. دانش آموزان برای پژوهش های خود از پرسش مهر استفاده می‌کنند؛ همچنین معلم‌ها برای ارزیابی پژوهشی شاگردان از پرسش مهر بهره می‌برند. پرسش مهر نقش مهمی در یادگیری و رشد بازی می‌کند؛ لذا معلمان به این امر از بدو ورود دانش آموزان در مدرسه جهت یادگیری موثر استفاده می‌کنند. مهم‌ترین عامل موفقیت معلم این است كه به تمامی جوانب موضوع مورد تدریس خود به طور كامل مسلط و در تدریس صاحب نظر باشد. در صورتی معلم این شرط اساسی را دارا باشد می‌توان امیدوار بود كه تمامی نقایص دیگر را برطرف می‌نماید و یك معلم نمونه می‌گردد. اما در صورت فقدان یا نقصان این شرط اساسی به هیچ وجه نمی‌تواند كار تعلیم را به سطح مطلوبی برساند. لازم به ذكر است كه مطالعه کتاب‌ها، مجلات و مطالب مختلف مربوط به درس و کمک گرفتن از معلمین با تجربه‌ای كه همان درس را قبلاً تدریس کرده‌اند می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.

مدرسه نیز خود از یک روح سرشار برخوردار است،این موضوع به ندرت مورد تایید قرار می گیرد،و در عوض مدرسه به صورت یک ماشین و یا یک کارخانه شناخته شده است.در مدرسه می توان دانه جست وجو گری و پرسش را در زمین فکر و اندیشه نسل کوچک و کم سال کاشت تا این دانه رشد کند،همراه او بزرگ شودوزندگی بزرگسالی او را از زود باوریها،ساده اندیشی ها،بی دقتی ها، تقلیدها ،پیروی هاو باری به هر جهت گذراندن ها نجات دهد.درعوض او را انسانی متفکر،منطقی،فکور،اندیشمند،علت جو ،هدفدار،خواهان حقیقت بار آورد.هیچ نسخه ای برای توسعه و پرورش مقدس و یا یک مدرسه شاد و با روح و سرزنده وجود ندارد به هر حال ما میتوانیم شرایطی را به وجود آوریم تا اجازه پرورش روح را بدهد و ایجاد نشاط نماید.روشهایی برای فعال کردن مدرسه و کلاس ارائه میشود امید است که این روشها باعث شود شوق و انگیزه ی بیشتری در دانش آموزان بوجود آیدو نشاط بیشتری احساس شود.

در تبیین موضوع شاداب سازی را از ابعاد مختلف می توان بررسی نمود چرا که در ابتدا شاداب کردن محیط مدرسه در کلا م به ایجاد فضای مناسب و فضاسازی ظاهری منتج می شود. لیکن با نگاهی دقیق تر باید عنوان کرد که شاداب نمودن فقط جنبه ظاهری ندارد چون داشتن بهداشت روانی سالم نیازمند رعایت اصولی است که هم جنبه مادی و هم جنبه معنوی دارد و در واقع شاداب سازی را در ابعاد ظاهری و ابعاد معنوی جست و جو کرد که هر یک از این موارد شامل بررسی موضوعات و مواردی مهم است که با در نظر گرفتن آن ها مطمئنا می توانیم روح و روان و جسم و جان نوجوان را شاد کنیم چرا که نوجوان باید ابتدا از درون وجودش احساس شادمانی داشته باشد و این احساس شادمانی همان ایجاد رضایت از زندگی است که باید در تمام ابعاد وجودش رخنه کند.

با توجه به موضوع پرسش مهر(محیط مدرسه چگونه محیطی است؟)

پرسش نامه ای توسط‌ بنده برای دانش آموزان طرح شده بود،که نتیجه ی آن به شرح ذیل است:

۱_مدرسه چگونه محیطی است؟  تعداد پاسخ:۱۸نفر     محیطی دلچسب ولی کم امکانات

۲_از نظر شما چه امکاناتی ضروری است؟   تعداد پاسخ:۲۰نفر        ۱_هوشمند سازی۲_نیاز به تغییر نحوه آموزش ۳_زیبا سازی محیط و تجهیز امکاناتی همانند آلاچیق واتاق تفکر و

۳_از نظر آموزشی آیا به تغییری نیاز هست؟ تعداد پاسخ:۱۳نفر  برای دروس اختصاصی همانند ریاضی نیاز به کلاسی شاد و مهیج است تا یادگیری شیرین تر باشد